Podagrycznik, kozia stopa, barszlica (Aegopodium podagraria)
Podagrycznik ma wiele nazw, niektóre z nich to: kozia stopa, barszlica, giersz,srocyna, śnitka, krzemionka. Ile nazw tej rośliny tyleż jej twarzy i zastosowań. Dla jednych uporczywy, wręcz niemożliwy do zwalczenia chwast, a dla innych bezcenne zioło o wielkiej mocy uzdrawiania. Ja skupię się na tej drugiej kwestii czyli na jej uzdrowicielskich zastosowaniach. Jedno jest pewne , podagrycznik nieodparcie kojarzony jest z podagrą, która zresztą skutecznie leczy 😉
Krótka charakterystyka :
Euro Azjatycki gatunek rośliny z rodziny selerowatych, który dzięki swej ekspansywności i dużych zdolności adaptacyjnych, został przemycony także na inne kontynenty, takie jak USA, Nowa Zelandia i Australia. Roślina ta występuje w wilgotnych zaroślach, lasy liściastych, ogrodach, przydrożach oraz nad brzegami wód. Często rośnie przy płotach lub na rabatach kwiatowych, nierzadko wygłuszając rośliny ozdobne, jeśli w porę nie zostanie poskromiona. Ma niebywała zdolność rozprzestrzeniania się odtwarza się nawet z niewielkich fragmentów kłącza. Odznacza się przy tym ogromną siłą konkurencyjną w stosunku do innych gatunków, dzięki czemu szybko opanowuje teren. Często tworzy całe łany. Jest gatunkiem wskaźnikowym gleb bogatych w próchnicę i azot. Świetnie toleruje , a wręcz lubi miejsca zacienione. Jest bardzo łatwy w uprawie, ale stosowanie go w roli rośliny okrywowej wymaga dużej rozwagi, łatwiej bowiem założyć jego uprawę, niż ją zlikwidować, dlatego też dobrym pomysłem jest jego uprawa pojemnikowa.
wygląd :
Łodyga wzniesiona, górą rozgałęziająca się, naga lub krótko owłosiona, w środku pusta (dęta) i bruzdowana. Osiąga wysokość 50-100 cm. Pod ziemią czołgające się, silne kłącze o zgrubiałych węzłach, wytwarzające liczne rozłogi. Liście są długoogonkowe, podwójnie trójlistkowe,przy czym środkowy listek jest największy. Poszczególne listki są niesymetrycznie jajowate, zaostrzone, pojedynczo lub podwójnie piłkowane, ogonkowe. Charakterystyczną cechą gatunkową, pozwalającą na rozróżnienie podagrycznika od innych, podobnych gatunków jest budowa ogonków liściowych. Na przekroju poprzecznym mają proste, lub słabo na zewnątrz wysklepione brzegi, rdzeń w środku i zawsze są gładkie. Kwiaty podagrycznika są drobne, tworzą duże, baldachy o białej barwie , nieco podobne do baldachów kwitnącej pietruszki.
zawartość podagrycznika to :
- poliacetyleny,
- olejek eteryczny bogaty w mono- i seskwiterpeny,
- związki fenolowe z grupy kumaryn, flawonoidów oraz kwasów fenolowych,
- kwas kawowy,
- glikozydy flawonolowe,
- węglowodany, w tym glukoza i fruktoza,
- cholina,
- żelazo,
- miedź
- mangan,
- tytan,
- bor,
- beta-karoten,
- luteina
- potas,
- magnez,
- cynk,
- witamina C,
- witamina E
zastosowanie w medycynie i kosmetyce:
Ziele podagrycznika, szczególnie w postaci naparu, działa silnie przeciwzapalnie i przeciwreumatyczne. Regularnie stosowany napar z podagrycznika zwiększa usuwanie, kryształków soli kwasu moczanowego z organizmu. Dzięki takiemu działaniu nie tylko łagodzi objawy – ból stawów i ich sztywność, ale także zwalcza przyczynę choroby. Podagrycznik działając przeciwzapalnie, zmniejsza stany zapalne pojawiające się w obrębie stawów również łagodząc objawy, ponadto wpływa regulująco na procesy przemiany materii, będące przyczyną choroby, może więc być również stosowany w celu zmniejszenia ryzyka nawrotu objawów. Podagrycznik jest także świetnym lekarstwem na stany zapalne krtani i górnych dróg oddechowych, napar ze świeżych młodych liści, działa zaskakująco szybko i już po dwukrotnym jego użyciu dolegliwości stają się wyraźnie mniej odczuwalne. Podagrycznik stosowano w przeszłości nader często w formie okładu ze świeżo zerwanych liści lub świeżo wyciśniętego soku z podagrycznika, którym smarowano rany, czy nacierano bolące kości i stawy, jak i wewnętrznie – w formie herbatki z suszonych liści, a także napoju sporządzonego z liści gotowanych w winie. Zarówno świeże, jak i suszone ziele podagrycznika w postaci naparu lub soku polecane jest również na problemy skórne – trudno gojące się rany, owrzodzenia, oparzenia, a także na użądlenia i ukąszenia owadów. Jako roślina o właściwościach moczopędnych i oczyszczających łagodzi objawy trądziku, pozwala na pozbycie się obrzęków.
zastosowanie w kuchni:
Podagrycznik oprócz swych niekwestionowanych właściwości, o niemal magicznej mocy uzdrawiającej , ma równie wiele zastosowań w kuchni. Dodać go można do każdej sałatki i surówki. Ziele to idealnie nadaje się na zupy, szczególnie te wczesnowiosenne. Przepisy na pyszną zupę znajdziesz na moim blogu kulinarnym www.OgrodnikwPodróży.pl . Dobrze przyprawiony czosnkiem, pieprzem i cytryną, zrumieniony na maśle jest także doskonałym zastępcą szpinaku lub farszem do pierogów z serem. Aromatyczny, smaczny, zdrowy i przede wszystkim darmowy, to zachęca do eksperymentów z tą uroczą rośliną. Po co narzekać ze zachwaszcza ogród, lepiej potraktować go jak urodzajne, bezobsługowe, warzywo green leaf 😉
pozostałe zastosowania:
Podagrycznik jest też dobrą paszą dla kur, szczególnie lubią go wczesną wiosną kiedy są spragnione zieleniny. Latem wolą inne zieloności ale podagrycznika zawsze jakoś zmęczą. Kaczki także nie gardzą nim jak jest młody, niestety stare liście trzeba kroić bo nie są dla nich już tak atrakcyjne. Karmi się nim też bydło, ja niestety nie mam krów więc nie potwierdzę na ile im on smakuje 😉 Ciekawostką może być też fakt, iż dawniej wytwarzano z jego kwiatów cytrynowy barwnik.
Podsumowując wartość tej rośliny, najlepiej użyć rosyjskiego powiedzenia ” byle dożyć do podagrycznika” , one doskonale oddają rolę jaką ta roślina odgrywała w przeszłości i jaką winno się jej przywrócić w przyszłości.
Pamiętaj jednak, zanim zastosujesz jakiekolwiek sposoby w celach leczniczych, najlepiej skonsultuj to z lekarzem.
